Foto terugblik
RSS Feed
Dodenherdenking 2012 in Sandbostel
- Geschreven door T. Vonk
Zeven en zestig jaar geleden is de Tweede Wereldoorlog beëindigd.
Vandaag herdenken wij overal op de Wereld, in Nederland en hier op het voormalige KFZ lager te Sandbostel, de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en de slachtoffers van oorlogen en vredesmissies daarna.
Herdenken is stilstaan.
Een moment waarop we ons realiseren wat er is gebeurd.
Een moment waarop begrippen als vrijheid, democratie en rechtstaat inhoud krijgen.
Dit jaar staan wij stil bij vrijheid op straat.
Het is vrijdagavond 20.00 uur. De gordijnen zijn gesloten, de straatverlichting is gedoofd. Geen mens is meer op straat, behalve militairen en mensen die zich voor het weinige licht, moeten verstoppen.
Auto’s en fietsen, mogen alleen gedempt, flauw licht voeren. Vanuit de lucht is niet meer zichtbaar waar steden en dorpen liggen, alles is donker. Word je op straat gezien, dan loop je het risico te worden opgepakt. Of erger.
Deze maatregel, verduistering genoemd, is in Nederland ingevoerd in 1940 en verzwaard in 1942. Het is een van de maatregelen die het directe resultaat waren van de bezetting. Tijdens de oorlog waren mensen niet vrij op straat.
Wegblokkades, spontane controles en Duitse soldaten die op straat mensen aanhielden, waren aan de orde van de dag. De Noordzeestranden waren afgezet met prikkeldraad en de grenzen waren gesloten en werden streng bewaakt. Je was niet vrij om te gaan en staan waar je wilde, doordat de bezetter de grondwet buiten werking had gesteld.
Als gevolg hiervan waren mensen eigenlijk vogelvrij. Dat gold voor iedereen die zich verzette tegen de bezetting, bijvoorbeeld voor mannen die weigerden voor de Duitsers te werken. Maar ook voor gewone burgers die zomaar konden worden opgepakt als represaillemaatregel voor verzetsdaden.
En ook buiten Europa heeft de oorlog gruwelijke impact gehad. Vrijwel alle landen en (koloniale) gebiedsdelen in de wereld waren direct of indirect betrokken bij de oorlog. Zoals ook in voormalig Nederlands-Indië waar een groot deel van de Europese bevolking onder zeer zware omstandigheden moest leven of te maken kreeg met grove mensenrechtenschendingen in de interneringskampen. Ook de Aziatische bevolking, zoals de Chinezen en de Indonesiërs, leed enorm onder de repressie van Japan.
De Tweede Wereldoorlog heeft wereldwijde schade en verlies tot gevolg gehad. De grote schaal waarop burgers doelwit werden van de totale oorlog was tot dan toe ongekend. Het aantal doden lag boven de 50 miljoen, waarvan een meerderheid bestond uit burgers.
Geen wonder dat na de Tweede Wereldoorlog wereldwijd een diep verlangen bestond naar vrede en vrijheid. Sinds het einde van die oorlog is veel veranderd in de verhoudingen in de wereld. Internationaal zijn afspraken gemaakt om oorlog te voorkomen en vrijheid te waarborgen.
Laten we dit koesteren, waarderen en respecteren voor altijd.
Ik wil nu afsluiten met een gedicht:
Herdenken in deze tijd,
Waar haat en nijd,
Weer opbloeien als nooit tevoren.
Mensen in groepen verbonden,
Lijken anderen te moeten verwonden,
Met woorden en/of daden.
Een mens is een denkend wezen,
En toch, zo is te vrezen,
Lopen we graag achter iemand aan.
Ik schaam me voor mijn medemens,
En heb dan ook de grote wens,
Dat het helder denken terug mag keren.
Laat al dat lijden van toentertijd,
Die bittere strijd voor vrijheid,
Niet voor niets zijn geweest!
Eer de gevallenen zoals het hoort,
Vrijheid boven moord,
Begrip… een toverwoord
© 2005, Agnes van Eck
